Nowa piłkarska Liga Mistrzów. Na czym polegają zmiany?

Dotychczas w Lidze Mistrzów występowały 32 drużyny podzielone na osiem grup - po cztery zespoły w każdej. Taki format obowiązywał od edycji 2003/2004. W tym sezonie Europejska Unia Piłkarska (UEFA) postanowiła to zmienić. W Champions League oglądać będziemy 36 drużyn, a faza grupowa zostanie zastąpiona przez system ligowy.

Od tego sezonu nie będzie już "fazy grupowej", zamiast tego pojawi się "faza ligowa", w której wszystkich 36 uczestników - a więc o czterech więcej niż dotychczas - znajdzie się w jednej, wspólnej, ligowej tabeli.

Z czterech dodatkowych miejsc tylko jedno trafiło do puli eliminacyjnej - w decydującej, czwartej rundzie kwalifikacji odbyło się pięć dwumeczów w ścieżce mistrzowskiej, a nie cztery, jak dotychczas. Z pozostałych trzech miejsc skorzystają kluby z państw zajmujących najwyższe lokaty w rankingu UEFA za określone wyniki w swoich ligach.

Nowy format rozgrywek

W fazie ligowej każdy zespół rozegra po osiem spotkań - cztery u siebie i cztery na wyjeździe - z rywalami, których wyłoni dzisiejsze losowanie. Pary zostaną stworzone tak, aby każdy z uczestników zmierzył się raz, a nie jak dotychczas w systemie "mecz i rewanż", z dwoma różnymi drużynami z każdego z czterech koszyków. Co do zasady, w fazie ligowej żaden zespół nie będzie mógł trafić na rywala, z którym spotyka się w rozgrywkach krajowych, ani na więcej niż dwie ekipy z jednego państwa.

Jak tłumaczył zastępca sekretarza generalnego UEFA Giorgio Marchetti, przy nowym formacie rozgrywek ceremonia losowania trwałaby trzy lub cztery godziny i trzeba byłoby przygotować ok. 900 kulek, dlatego manualnie realizowana będzie tylko jego niewielka część, reszty dokona komputer.

UEFA zapewniła, iż oparta na specjalnym programie komputerowym procedura będzie szybka i zabezpieczona przed hakerami.

"Podjęliśmy wszelkie możliwe kroki, aby uczynić to tak bezpiecznym i pewnym, jak to tylko możliwe" - powiedział David Gill z angielskiej firmy programistycznej, która przygotowała proces losowania, a Marchetti podkreślił, iż ma do niej pełne zaufanie.

"Może ludzie będą bardziej ufać komputerowi niż ludziom, bo wiele razy musieliśmy się w przeszłości mierzyć ze spiskowanymi teoriami, m.in. o »ciepłych« czy »zimnych« kulkach" - dodał działacz europejskiej centrali piłkarskiej.

Z jednej z czterech mis z rozstawionymi drużynami zostanie wybranych po jednej, a następnie w ciągu kilku sekund oprogramowanie wybierze ośmiu przeciwników, których nazwy zostaną gwałtownie wyświetlone. To będzie się działo tak szybko, iż nie będzie czasu w jakąkolwiek interwencję człowieka" - dodał Marchetti.

Zespoły, które zakończą fazę ligową na pozycjach 1.-8., zakwalifikują się do 1/8 finału, natomiast ekipy z miejsc 9.-24. stoczą walkę o awans do tej rundy w barażach. Te, które zakończą tę część sezonu na miejscach 25.-36., zostaną wyeliminowane i nie zagrają również w Lidze Europy ani Lidze Konferencji.

Zmiany w regulaminie

Ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, iż po fazie ligowej przynajmniej dwa zespoły, które ze sobą nie grały, będą miały równą liczbę punktów, UEFA zmieniła zasady rozstrzygania remisów punktowych. Najważniejsze dotychczas kryterium, czyli wyniki spotkań bezpośrednich, nie odgrywa już w takich przypadkach żadnej roli.

Nowe zasady określa artykuł 18.01 regulaminu. Liczyć się będą kolejno:

1. różnica bramek we wszystkich meczach fazy ligowej,

2. liczba strzelonych goli,

3. liczba goli zdobytych na wyjeździe,

4. liczba wygranych meczów,

5. liczba meczów wygranych na wyjeździe,

6. liczba punktów uzyskana łącznie przez wszystkich rywali danej drużyny,

7. różnica goli rywali łącznie,

8. liczba goli zdobyta przez tych rywali,

9. liczba punktów karnych za żółte i czerwone kartki

10. pozycja w rankingu UEFA.

Po fazie ligowej odbędą się baraże o awans do 1/8 finału, a później rywalizacja odbywać się będzie w znanym już formacie pucharowym, czyli przegrani dwumeczów odpadają. Inaczej niż dotychczas będzie jednak wyglądało losowanie tych rund.

Po pierwsze, nie będzie tak "otwarte" jak w ostatnich latach - skonstruowane zostało tak, aby w barażu o 1/8 finału zespoły z miejsc 9.-10. zmierzyły się z tymi z miejsc 23.-24. (o tym, który z którym, zdecyduje losowanie), te z lokat 11.-12. - z tymi z pozycji 21.-22., itd. Zwycięzcy tych baraży w 1/8 finału trafią na jednego z dwóch z góry określonych rywali, np. triumfator barażu pomiędzy ekipami 13.-14. i 19.-20. trafi na te ekipy, które zajęły w fazie ligowej miejsca 3.-4.

Ponieważ liczba rywali, na których można trafić w losowaniu, jest bardzo ograniczona, UEFA zrezygnowała z zasady "ochrony krajowej" ("country protection"), czyli nie jest wykluczone, iż już w barażu o 1/8 finału lub w samej 1/8 finału trafią na siebie dwa zespoły z tego samego państwa. Dotychczas w 1/8 finału było to niemożliwe (baraży o tę rundę nie było).

Drugą nowością jest "tenisowy" model rozstawienia drużyn: przy losowaniu drabinki ekipy z miejsc 1.-2. fazy ligowej zostaną umieszczone na takich pozycjach, aby nie miały szansy na siebie trafić w żadnej rundzie przed finałem. Na kluby z lokat 3.-4. "wpadną" najwcześniej w półfinale.

Po zakończonych w środę kwalifikacjach znani są już wszyscy uczestnicy. W Champions League zadebiutują m.in. Bologna z Łukaszem Skorupskim i Kacprem Urbańskim, Aston Villa Matty'ego Casha oraz Slovan Bratysława jako czwarty słowacki klub w historii, ale pierwszy od 14 lat. Natomiast w jakichkolwiek europejskich pucharach po raz pierwszy zagrają Girona i Brest. Po raz pierwszy też w Champions League wystąpią jednocześnie dwie ekipy austriackie, w tym FC Salzburg, którego zawodnikiem jest Kamil Piątkowski.

Łącznie polskich piłkarzy w kadrach 36 klubów rywalizujących w fazie ligowej będzie 13, na czele z Robertem Lewandowskim z Barcelony, który z dorobkiem 94 goli jest trzecim - po Cristiano Ronaldo i Lionelu Messim - najlepszym strzelcem w historii.

Finał tej edycji Champions League zostanie rozegrany 31 maja 2025 roku w Monachium.

Zmiany formatu wprowadzone zostaną także w Lidze Europy oraz w Lidze Konferencji Europy, w których też pojawi się faza ligowa i również zagra w niej po 36 zespołów. W tych drugich rozgrywkach każdy klub zaliczy jednak po sześć, a nie po osiem spotkań.

Wraz z nowym systemem rozgrywek zmieni się także pula nagród. UEFA planuje przekazać klubom uczestniczącym we wszystkich tych rozgrywkach (oraz Superpucharze Europy) łącznie ok. 3,3 miliarda euro, czyli o ponad pół miliarda więcej niż w ostatnich sezonach. Przykładowo, za sam awans do fazy ligowej Ligi Mistrzów każdy klub otrzyma 18,62 mln euro (dotychczas 15,64 mln), a za awans do finału i zwycięstwo w nim - 25 mln euro (wcześniej 20 mln).

Kluby uczestniczące w fazie zasadniczej piłkarskiej LM w okresie 2024/25:

Niemcy (5): Bayer Leverkusen, VfB Stuttgart, Bayern Monachium, RB Lipsk, Borussia Dortmund (Marcel Lotka).

Włochy (5): Inter Mediolan (Piotr Zieliński), AC Milan, Bologna (Łukasz Skorupski, Kacper Urbański), Juventus Turyn (Arkadiusz Milik), Atalanta Bergamo.

Hiszpania (4): Real Madryt, Barcelona (Robert Lewandowski), Girona, Atletico Madryt.

Anglia (4): Manchester City, Arsenal Londyn (Jakub Kiwior), Liverpool, Aston Villa (Matty Cash).

Francja (4): Paris Saint-Germain, AS Monaco (Radosław Majecki), Brest, Lille OSC.

Portugalia (2): Sporting Lizbona, Benfica Lizbona.

Austria (2): Sturm Graz, FC Salzburg (Kamil Piątkowski).

Holandia (2): PSV Eindhoven, Feyenoord Rotterdam.

Belgia (1): Club Brugge (Michał Skóraś).

Ukraina (1): Szachtar Donieck.

Szkocja (1): Celtic Glasgow (Maik Nawrocki).

Czechy (1): Sparta Praga.

Szwajcaria (1): Young Boys Berno (Łukasz Łakomy).

Chorwacja (1): Dinamo Zagrzeb.

Serbia (1): Crvena Zvezda Belgrad.

Słowacja (1): Slovan Bratysława.

Źródło: PAP