World Athletics wprowadza obowiązkowe testy genetyczne dla kobiet

Od 1 września 2025 roku wejdą w życie nowe przepisy World Athletics dotyczące kwalifikacji zawodniczek do startów w kategorii żeńskiej w zawodach zaliczanych do rankingu światowego. Najważniejszą zmianą będzie obowiązek wykonania jednorazowego w życiu testu genetycznego SRY, czyli badania pozwalającego z dużą precyzją określić biologiczną płeć. Przepis ten będzie obowiązywać już podczas Mistrzostw Świata w Lekkiej Atletyce w Tokio, które rozpoczną się 13 września.

Nowe regulacje są efektem ponad rocznej pracy specjalnej grupy roboczej ds. sportowców o zróżnicowanej tożsamości płciowej, powołanej przez World Athletics. Jak czytamy w komunikacie prasowym, w toku konsultacji z przedstawicielami świata nauki, prawa, medycyny i sportu został wypracowany kompleksowy dokument, który ma na celu pogodzenie zasad uczciwej rywalizacji z poszanowaniem godności i praw człowieka.

Na czym polega test SRY?

Test SRY polega na wykryciu obecności genu odpowiedzialnego za rozwój męskich cech płciowych. Próbka do analizy może zostać pobrana poprzez wymaz z policzka lub badanie krwi, w zależności od preferencji zawodniczki. Badania będą przeprowadzane przez federacje krajowe przygotowujące swoje reprezentacje do zawodów. World Athletics pokryje część kosztów testów, dopłacając do każdego badania do 100 dolarów.

Jak podkreślił Sebastian Coe, prezydent World Athletics, nowe regulacje mają na celu ochronę integralności kobiecego sportu i zapewnienie uczciwej rywalizacji.

– Chcemy, by kobiety miały pewność, iż wchodząc do sportu, nie napotkają na biologiczny szklany sufit. Biologia nie może ustępować przed tożsamością płciową – zaznaczył.

World Athletics zapewnia, iż testy SRY będą wykonywane w sposób w pełni poufny. Wynik badania będzie znać wyłącznie zawodniczka oraz ewentualnie za jej zgodą lekarz prowadzący. W przypadku konieczności dalszej oceny medycznej test może być udostępniony wyłącznie Medical Managerowi z World Athletics, przez zabezpieczoną platformę.

Kto może startować w kategorii kobiet?

Zgodnie z nową definicją kategorii żeńskiej, startować w niej będą mogły tylko osoby będące biologicznymi kobietami. Wyjątkiem są osoby z zespołem całkowitej niewrażliwości na androgeny (CAIS) lub ze zdiagnozowanymi zaburzeniami rozwoju płci (DSD), które spełniają określone warunki przejściowe i utrzymują poziom testosteronu poniżej 2,5 nmol/l. Te zawodniczki zachowają prawo startu do końca kariery.

fot. Depositphotos.com

Nie przewidziano analogicznych przepisów przejściowych dla zawodniczek transpłciowych z męskim układem chromosomalnym 46XY, ponieważ żadna z nich nie rywalizuje w tej chwili na najwyższym poziomie. Prawo startu będą miały kobiety biologiczne, które stosowały testosteron jako część terapii afirmującej płeć męską, po upływie min. 4 lat od zakończenia terapii (czas ten ustalany jest indywidualnie przez World Athletics).

Konsekwencje wyniku pozytywnego lub odmowy testu

Zawodniczki, które otrzymają pozytywny wynik testu (czyli obecność genu SRY), nie będą mogły startować w kobiecej kategorii w zawodach światowego szczebla. przez cały czas będą jednak mogły brać udział w rywalizacji w kategorii otwartej lub męskiej, a także w zawodach poza rankingiem światowym. Zawodniczki, które odmówią wykonania testu, również nie zostaną dopuszczone do startów w zawodach rankingowych w kategorii kobiet.

Osobna kategoria w przyszłości?

World Athletics deklaruje, iż nie wyklucza w przyszłości utworzenia osobnej kategorii otwartej dla zawodników, którzy nie mieszczą się w ramach nowych regulacji. w tej chwili jednak kluczowym celem organizacji jest skuteczne wdrożenie testu SRY we wszystkich zawodach rankingowych.

Źródło: World Athletics, red

fot. w nagłówku Depositphotos.com