Przeprowadzona analiza przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) ujawniła, iż KIA Polska oraz jej dealerzy zawarli niedozwoloną zmowę cenową i podzielili rynek sprzedaży samochodów marki KIA.
W wyniku tej praktyki, przez co najmniej osiem lat (2013-2021), klienci nabywający pojazdy mogli kupić samochód jedynie od wyznaczonego sprzedawcy, co znacznie ograniczało możliwość negocjacji lepszych warunków zakupu i korzystniejszych cen.
Jak podkreśla Prezes UOKiK Tomasz Chróstny, działania te doprowadziły do sytuacji, w której nabywcy mogli płacić więcej za swoje pojazdy niż w normalnych warunkach konkurencyjnych.
Ustalanie cen samochodów: KIA Polska i dealerzy
Jednym z kluczowych elementów porozumienia między KIA Polska a dealerami było ustalanie jednolitych cen samochodów. Importer przekazywał sprzedawcom cenniki oraz wskazówki dotyczące maksymalnych rabatów, jakie mogły być oferowane klientom. Tego typu praktyki narzucały ograniczenia i eliminowały możliwość konkurencyjnej walki cenowej między dealerami. Potencjalni klienci, którzy próbowali uzyskać lepszą ofertę w innym salonie, spotykali się z odmową. Dealerzy stosowali identyczne cenniki, co skutecznie uniemożliwiało klientom negocjowanie korzystniejszych warunków.
KIA Polska aktywnie monitorowała przestrzeganie tych ustaleń. Podczas cyklicznych wizyt w salonach sprzedaży oraz za pośrednictwem korespondencji mailowej, upominała dealerów, którzy próbowali złamać zasady i oferować samochody w niższych cenach niż te ustalone przez importera. Co więcej, dealerzy sami informowali KIA Polska oraz innych sprzedawców, jeżeli któryś z nich naruszał wspólne ustalenia.
Podział rynku przez KIA
Jednym z kluczowych założeń nielegalnej zmowy było regionalne podzielenie rynku. Dealerzy KIA Polska byli zobowiązani do sprzedawania pojazdów jedynie klientom z określonych obszarów geograficznych. jeżeli nabywca pochodził z innego regionu, dealer miał obowiązek odesłać go do konkurencyjnego dystrybutora, często choćby podając bezpośrednie dane kontaktowe do adekwatnego sprzedawcy.
„Przeprowadzone postępowanie wykazało, iż spółka KIA Polska zawarła zmowę cenową i podzieliła rynek razem z dealerami jej samochodów. Zgodnie z założeniami porozumienia nabywcy samochodów marki KIA przez co najmniej osiem lat, od 2013 do 2021 r., mogli kupić pojazd jedynie od odgórnie wyznaczonego sprzedawcy, bez możliwości otrzymania tańszej oferty od innego dealera. W konsekwencji mogli płacić za pojazdy więcej, aniżeli w warunkach uczciwej konkurencji.” – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Tego typu działania jeszcze bardziej ograniczały możliwość konkurencji, gdyż klienci nie mogli swobodnie wybierać spośród różnych ofert, ale musieli korzystać z usług wyznaczonych sprzedawców. Dealerzy informowali siebie nawzajem o przestrzeganiu tych ustaleń, a także składali skargi do KIA Polska, jeżeli któryś z konkurentów próbował złamać te zasady.
Od 2017 roku KIA wprowadziła dodatkowe ograniczenia dotyczące rynku pojazdów oferowanych ośrodkom szkolenia kierowców. Wsparcie sprzedaży samochodów do nauki jazdy było udzielane jedynie tym dealerom, którzy wygrali przetargi na dostawę pojazdów do ośrodków ruchu drogowego w danym województwie. W rezultacie szkoły nauki jazdy z tych województw miały ograniczoną możliwość uzyskania konkurencyjnej oferty od innych dealerów KIA.
Wysokie kary nałożone przez UOKiK
W wyniku postępowania, UOKiK nałożył łącznie ponad 405 milionów złotych kar na KIA Polska oraz jedenastu dealerów uczestniczących w zmowie. Najwyższą karę, wynoszącą ponad 331 milionów złotych, otrzymała sama KIA Polska. Kary zostały również nałożone na pięć osób na kierowniczych stanowiskach w czterech spółkach: KIA Polska, Wrobud, Landcar oraz Marvel.
Wysokość kar dla poszczególnych przedsiębiorców:
KIA Polska – 331 021 284,64 zł
Marvel – 27 263 871,67 zł
AS Motors Classic – 11 617 847,67 zł
Wadowscy – 8 148 931,36 zł
Gam – 6 880 036,14 zł
Wrobud – 6 687 061,81 zł
Marek Patecki PHU M.Patecki Marek Patecki – 4 257 688,04 zł
Landcar – 3 661 176,51 zł
Łukasz Patecki Lukas Auto-Park – 2 068 717,05 zł
Projekt Wola Barbara Patecki – 1 878 814,93 zł
Autotechnika Jacek Woźniak – 1 443 346,52 zł
Irena Patecka IMP Group – 1 032 903,49 zł
Kary nałożono także na osoby pełniące najważniejsze funkcje w zarządzaniu firmami. Wysokość kar dla poszczególnych menedżerów wynosiła:
Leszek Sukiennik (KIA Polska) – 437 500 zł
Wojciech Szyszko (KIA Polska) – 433 100 zł
Paweł Białkowski (Marvel) – 420 000 zł
Michał Krzewiński (Landcar) – 225 000 zł
Agnieszka Adrjan (Wrobud) – 137 800 zł
Straciłeś? Możesz dochodzić swoich roszczeń
Dla konsumentów, którzy ponieśli straty w wyniku naruszenia prawa konkurencji, istnieje możliwość dochodzenia roszczeń w sądzie cywilnym. Ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, która obowiązuje od 2017 roku, pozwala poszkodowanym na ubieganie się o odszkodowanie. Prezes UOKiK opublikował specjalne opracowanie, które zawiera szczegółowe informacje na temat możliwości dochodzenia takich roszczeń.
KIA Polska odpowiedziała na zarzuty
Kia w wysłanym do nas oświadczeniu odpowiedziała na zarzuty:
„Kia Polska nie zgadza się z zarzutami i ustaleniami dokonanymi przez Prezesa UOKiK i zamierza bronić się z wykorzystaniem wszelkich dostępnych środków prawnych. Powstrzymujemy się od dalszego komentowania tej sprawy do momentu prawomocnego jej zakończenia. Zapewniamy naszych Klientów oraz Partnerów Biznesowych, iż decyzja nie wpłynie na naszą codzienną działalność i iż w dalszym ciągu będziemy świadczyć wobec nich wysoki poziom usług.”
Źródło: uokik.gov.pl