Nauka

Trzeci numer Zeszytów Historycznych i nowe spojrze...

1 tydzień temu W Sądeckiej Bibliotece Publicznej im. Józefa Szujskiego zaprezentowano trzeci numer Nowosądeckich Zeszytów Historycznych, poświęcony badaniom archeologicznym na Zamku Królewskim w Nowym Sączu. O wynikach prac opowiadał ich kierownik, archeolog Bartło...

Przełom w badaniach nad otyłością. Odkrycie zmieni...

1 tydzień temu To może być prawdziwy przełom w światowej nauce o otyłości. Naukowcy z Uniwersytetu w Tuluzie pod kierunkiem prof. Dominique’a Langina dokonali odkrycia, które wywraca do góry nogami dotychczasową wiedzę o roli kluczowego enzymu – lipazy hormonowrażl...

Ekspertka: jąkanie to nie choroba, a inny sposób k...

1 tydzień temu

O czym szumią myszy? O niczym, bo (podobno) bardzo...

1 tydzień temu „Mimika odzwierciedla złożone procesy obliczeniowe, które zachodzą w mózgu – aby odczytać czyjeś myśli, wystarczy zwykłe nagranie twarzy” – to fragment jeżącego włos na głowie omówienia badań, które ukazały się w „Nature Neuroscience”.

Sprawdzili, czy psy będą mówić ludzkim głosem. Nau...

1 tydzień temu Naukowcy z Węgier przez dziesięć miesięcy badali, czy psy będą mogły kiedyś mówić ludzkim głosem. Wynik wydaje się dość oczywisty, ale kierunek dalszych badań już nie.

Cicha woda, czyli nowy stan prostej substancji

1 tydzień temu Cienkie warstwy wody uwięzione między dwoma gładkimi kryształami zachowują się w zupełnie inny sposób niż mogłoby się wydawać – wykazali właśnie naukowcy.

Bieganie pomaga na hormony. W jaki sposób? Wyjaśni...

1 tydzień temu Bieganie może odwrócić część negatywnych skutków niezdrowej, zachodniej diety, czyli bogatej w cukry, tłuszcze i produkty wysokoprzetworzone - przekonują naukowcy z University College Cork w Wielkiej Brytanii. Zbadali, w jaki sposób działa taki mecha...

Super-Ziemia za rogiem? Astronomowie odkryli plane...

1 tydzień temu Międzynarodowy zespół astronomów odkrył planetę pozasłoneczną, która może być najbardziej interesującym i dogodnym w tej chwili obiektem poszukiwań życia poza Ziemią. Oznaczona jako GJ 251 c planeta znajduje się około 20 lat świetlnych od nas i można...

Dyrektor NCBJ członkiem Komitetu ds. Energii i Pol...

ncbj.gov.pl 1 tydzień temu Dyrektor NCBJ członkiem Komitetu ds. Energii i Polityki Klimatycznej PS czw., 10/23/2025 - 13:56 Prof. dr hab. inż. Jakub Kupecki, Dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, został powołany na członka Komitetu ds. Energii i Polityki Klimatycznej Kr...

Mniej cukru w najmłodszym wieku pomaga zdrowiu? Op...

1 tydzień temu To, co jemy w pierwszych latach życia, może zaważyć na naszym zdrowiu choćby kilkadziesiąt lat później. Najnowsze badania chińskich naukowców, których wyniki opublikowano na łamach prestiżowego czasopisma "BMJ", wskazują na to, iż ograniczenie spożyc...

Kobiety chudną inaczej niż mężczyźni. najważniejsz...

1 tydzień temu Śniadanie jest często nazywane najważniejszym posiłkiem dnia. Naukowcy odkryli jednak, iż jeżeli chodzi o utratę wagi, mężczyźni i kobiety powinni dokonywać zupełnie innych wyborów co do pierwszego posiłku.

Jogurt na mrówkach. Naukowcy zbadali biologiczne p...

1 tydzień temu Weź cztery żywe mrówki i włóż je do słoja z ciepłym mlekiem. Przykryj słój kawałkiem płótna i zostaw go na noc w mrowisku, tak mniej więcej brzmiał przepis na jogurt, który przez wiele pokoleń był wykorzystywany na Bałkanach i...

Lepszy rok dla uniwersytetów

1 tydzień temu Rok 2024 był dla finansów polskich uniwersytetów klasycznych zdecydowanie lepszy od roku 2023. Czy jednak udało się położyć podwaliny pod solidne finansowanie uczelni publicznych w przyszłych latach?

Zielonym glonom udało się przechytrzyć słońce. Sko...

1 tydzień temu Okazuje się, iż algi nauczyły się wykorzystywać słońce, nie ulegając poparzeniom. I to właśnie ich sekretna tarcza przeciwsłoneczna, syfoneina, może stać się kluczem do inteligentniejszej technologii solarnej.Podwodne zielone glony są bardzo sprytneT...

Naukowcy z PW pracują nad spersonalizowanymi impla...

1 tydzień temu Naukowcy z Politechniki Warszawskiej pracują nad spersonalizowanymi implantami kostnymi kręgosłupa i czaszkowo-szczękowo-twarzowymi, łączącymi technologię modyfikacji powierzchni z drukiem 3D. Efekty polsko-tureckiego projektu będą wykorzystywane m.i...

Biolożka: Możemy wykorzystać własne komórki, aby z...

1 tydzień temu Nasze komórki na co dzień rozpoznają i niszczą białka, które przestały być potrzebne. Dziś naukowcy uczą się kierować ten sam mechanizm przeciwko chorobom - także nowotworom. A żeby to zrozumieć, wystarczy... zagrać w grę stworzoną przez polską badac...

Psychopaci najczęściej poruszają te tematy. Naukow...

1 tydzień temu Psychopaci często używają specyficznego języka, który zdradza ich sposób postrzegania świata. Kanadyjskie badania pokazują, iż osoby z psychopatycznymi cechami obsesyjnie wracają do trzech motywów: jedzenia, seksu i pieniędzy – ignorując przy tym tem...

Pornografia zemsty i deepfake. Współczesna młodzie...

1 tydzień temu Skala hejtu w środowisku szkolnym rośnie. Zmieniają się też narzędzia, po które sięgają młodzi ludzie, by dręczyć kolegów i koleżanki. Naukowcy z Akademii Humanitas w Sosnowcu postanowili zbadać ewolucję zjawiska rówieśniczego hejtu.

Amerykańska nauka na rozdrożu – szansa dla Polski?...

1 tydzień temu „Mors tua, vita mea” – ta starożytna sentencja doskonale oddaje szansę, jaka właśnie otwiera się przed polską nauką na skutek problemów w USA. Możemy pozyskać/odzyskać naukowców z bardzo wartościowym doświadczeniem, własnymi pomysłami i bezcenną siec...

Stypendysta/Stypendystka MC2 | IMPET_446

ncbj.gov.pl 1 tydzień temu Stypendysta/Stypendystka MC2 | IMPET_446 HR czw., 10/23/2025 - 10:35 Banner Image Blog Image Termin zbierania ofert czw., 11/06/2025 - 16:00 Narodowe Centrum Badań Jądrowych zaprasza do składania aplikacji na stanowisko:Stypendysta/Stypendystka | IMP...

Stypendysta/Stypendystka MC1 | IMPET_445

ncbj.gov.pl 1 tydzień temu Stypendysta/Stypendystka MC1 | IMPET_445 HR czw., 10/23/2025 - 08:45 Banner Image Blog Image Termin zbierania ofert czw., 11/06/2025 - 16:00 Narodowe Centrum Badań Jądrowych zaprasza do składania aplikacji na stanowisko:Stypendysta/Stypendystka | IMP...

Nowy model pomoże badać kwantowy świat wysokoenerg...

1 tydzień temu

Jest nowa dyrektorka Muzeum Warszawy. Wygrała konk...

1 tydzień temu W czasach PiS-u pracowała w ważnej instytucji kultury. Od nowego roku będzie kierować Muzeum Warszawy. Na wejściu ostro skrytykowała tę placówkę. Zaproponowała za to programy archeologiczne, projekty badawcze i zaskakujące wystawy czasowe.

Pierwsze wyniki obywatelskich pomiarów promieniowa...

1 tydzień temu

Poznań/ Zmarł wybitny historyk prof. UAM dr hab. Z...

1 tydzień temu

86 proc. ma uszkodzony gen. Kraj ogłosił: to przez...

1 tydzień temu Naukowcy z Uzbekistanu odkryli dziesiątki nowych mutacji genetycznych, które wiążą z powszechnymi w kraju małżeństwami krewnych. Takie związki mogą zwiększać ryzyko chorób dziedzicznych i wpływać na zdrowie przyszłych pokoleń - alarmują eksperci.

Przełom w rozumieniu ludzkości. Odnaleźli najstars...

1 tydzień temu Naukowcy wskazują na Laetoli w Tanzanii jako najstarsze potwierdzone ślady przodków człowieka. Ale odciski z Krety, datowane na ok. 6 mln lat, mogą napisać historię na nowo.

PE zwiększa budżet UE na 2026 o 600 mln euro

1 tydzień temu Parlament Europejski przyjął stanowisko ws. zwiększenia budżetu Unii Europejskiej na 2026 rok o prawie 600 milionów euro. Europosłowie zagłosowali za wzmocnieniem finansowania kluczowych programów europejskich stosunkiem głosów 384 do 202 przy 58 wst...

Powstało nowatorskie narzędzie do badania zbiorowi...

1 tydzień temu Nowatorskie narzędzie do badania zbiorowisk roślinnych opracował międzynarodowy zespół badaczy z udziałem naukowca z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozwiązanie oparte jest na dużym modelu językowym o architekturze BERT.

Prof. Józef Gawlik doktorem honoris causa Politech...

1 tydzień temu Wydział Inżynierii Mechanicznej, najstarszy na Politechnice Bydgoskiej, świętuje swoje 75-lecie. Jednym z punktów programu jubileuszowych obchodów było przyznanie tytułu doktora honoris causa prof. Józefowi Gawlikowi, byłemu rektorowi Politechniki Kr...

Budżet Unii Europejskiej może znacząco wzrosnąć. P...

1 tydzień temu Parlament Europejski przyjął w środę stanowisko w sprawie budżetu Unii Europejskiej na 2026 r., proponując wydatki w wysokości 193,9 mld euro. To o 597,8 mln euro więcej, niż zaproponowała Komisja Europejska. Posłowie chcą, by przyszłoroczny budżet k...

NCBR i KRASP wspólnie na rzecz umiędzynarodowienia...

1 tydzień temu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich podpisały porozumienie o współpracy. Jej celem ma być wzmocnienie udziału polskich uczelni w Programie Ramowym Unii Europejskiej Horyzont Europa oraz kolejnym, któ...

Grafen nie jest całkowicie przezroczysty. Naukowcy...

1 tydzień temu Przez lata uważano, iż pojedyncza warstwa grafenu jest niemal niewidzialna dla oddziaływań międzycząsteczkowych. Nowe badania dowodzą jednak czegoś innego. Grafen – pojedyncza warstwa atomów węgla ułożonych w strukturę plastra miodu – od momentu swoj...

Mięso powinniśmy jeść raz w tygodniu. Polak zjada ...

1 tydzień temu Co zrobić, by wyżywić wszystkich mieszkańców Ziemi, zmniejszyć liczbę chorób dietozależnych i przedwczesnych śmierci, a jednocześnie nie degradować dalej planety. Naukowcy znaleźli odpowiedź, ale nie ma pewności, czy ich posłuchamy.

Kongres Futurologiczny po raz piąty

1 tydzień temu „Młody Technik” był partnerem piątej edycji Kongresu Futurologicznego organizowanego przez Polską Fundację Fantastyki Naukowej, który odbył się w Krakowie w dniach 12–14.09.2025 r. To coroczne wydarzenie, zainaugurowane w 2021 roku jako element obcho...

Rewolucja w mObywatelu. Wiemy, kiedy pojawi się ta...

1 tydzień temu Nie od dziś wiemy, iż do popularnej aplikacji mObywatel trafić ma wirtualny asystent, korzystający z modelu językowego PLLuM. Jednak Ministerstwo Cyfryzacji milczało w kwestii dokładnego terminu. Wreszcie podano datę. Pod koniec 2025 roku użytkownicy...

Pod lodem Antarktydy odkryli coś niezwykłego. Nauk...

1 tydzień temu Pod lodową skorupą Antarktydy naukowcy znaleźli coś niespodziewanego. Podczas poszukiwań najstarszego lodu na Ziemi natrafili na ślady osadów, które od milionów lat powoli wnikają pod pokrywę lodową, ujawniając nowe tajemnice procesów zachodzących w ...

Pierwsza wspólna praca dwóch największych eksperym...

ncbj.gov.pl 1 tydzień temu Pierwsza wspólna praca dwóch największych eksperymentów neutrinowych na świecie PS śr., 10/22/2025 - 17:00 Eksperymenty T2K w Japonii oraz NOvA w Stanach Zjednoczonych przeprowadziły wspólną analizę danych dotyczących oscylacji neutrin i opublikowały...

Psia krew pomoże zrozumieć ludzki proces starzenia...

1 tydzień temu Czy nasze ulubione czworonogi pomogą odkryć zagadkę długowieczności człowieka? Najnowsze badania przeprowadzone na psach domowych przez międzynarodowy zespół naukowców z Tufts University i University of Washington w ramach programu "Dog Aging Project...

Eksperci nie kryją zdumienia. Sensacyjne odkrycie ...

1 tydzień temu Co znaleziono w trakcie prac? Urzędnicy, którzy poinformowali nas o wynikach zakończonych prac mówią, iż ich efekty są niezwykle cenne. Wskazuje na to już samo datowanie oszacowane na ponad tysiąc lat. Zdjęcia z prowadzonych prac w galerii pod artyku...

Zachowanie dziedzictwa przyrodniczego - na sesji r...

1 tydzień temu

Grzyb z Ameryki podbija Europę. Grzybiarze wysyłal...

1 tydzień temu Tylko w Polsce ten grzyb funkcjonuje pod 26 nazwami. Naukowcy zbadali jego występowanie w naszym kraju. Póki co grzybiarze zostali uniewinnieni od podejrzeń o pomoc w rozprzestrzenianiu się obcego gatunku.

Jakie są powikłania diety keto? Sprawdź, zanim zmi...

1 tydzień temu Najnowsze badania wskazują, iż długotrwała dieta ketogeniczna, czyli wyłączająca węglowodany, może mieć negatywne skutki. W ostatnich latach stała się ona popularna wśród osób, które chcą schudnąć. Naukowcy zaobserwowali, iż u myszy powoduje ona prob...

Panele słoneczne zasilą i zatankują paliwo przyszł...

1 tydzień temu Czy można jednocześnie produkować czysty wodór i rozwiązać problem milionów ton odpadów z paneli słonecznych? Naukowcy z Korei Południowej twierdzą, iż znaleźli odpowiedź na to pozornie niemożliwe pytanie, łącząc dwa odrębne wyzwania współczesnej ene...

Pikralida i US Navy łączą siły w walce z ukąszenia...

news.5v.pl 1 tydzień temu Polska spółka biotechnologiczna Pikralida podpisała umowę o współpracy badawczo-rozwojowej (CRADA) z jednostką Naval Medical Research Unit San Antonio należącą do US Navy. Porozumienie ma na celu opracowanie nowoczesnych terapii, które mogą stać się ...