Maurycy Mochnacki pisał po klęsce powstania listopadowego, iż wszystkie nasze porażki wynikały z jednej fundamentalnej wady: niezdolności poruszenia całego narodu. Nieumiejętności przekształcenia mas mieszkańców Rzeczpospolitej w świadomą politycznie, odporną i zdolną do działania wspólnotę. To ostrzeżenie, sformułowane 200 lat temu, brzmi dziś tak samo aktualnie, jak wtedy — może choćby bardziej. Naród to nie partia [...]