Niski odsetek kobiet na polskich maratonach. Czy warto to zmienić?

Jak wynika z naszej analizy, odsetek kobiet na pięciu największych maratonach w Polsce w dwóch ostatnich latach był znacząco niższy niż na biegach w Pradze, Budapeszcie, Frankfurcie, Wiedniu i Sztokholmie. Na żadnym nie przekroczył 20%, podczas gdy za granicą sięga choćby 27%. Dużo więcej kobiet startuje w polskich półmaratonach i biegach na dystansie 5 i 10 km. Czy warto zachęcić je do podjęcia maratońskiego wyzwania?

Byliśmy ciekawi, jak wiele pań startuje w największych polskich biegach na dystansie 42,195 km. Aby to ustalić, wzięliśmy pod lupę listy z wynikami pięciu największych imprez w sezonach 2023 i 2024. Aby złapać punkt odniesienia, dodatkowo przeanalizowaliśmy uczestnictwo kobiet na pięciu europejskich maratonach.

Policzyliśmy również, jak wiele zawodniczek startowało w ciągu ostatnich dwóch lat w polskich półmaratonach, a także biegach na 5 i 10 km.

Maraton

Najwięcej kobiet spośród polskich maratonów gromadzi Maraton Warszawski. Do mety tegorocznej edycji dotarło 1325 biegaczek, co stanowi 19% wszystkich uczestników. To jedyny bieg, w którym ich liczba przekroczyła 1000. Rok do roku w Warszawie pobiegło o 2% kobiet więcej.

– Polski rynek biegowy jest młodszy od zachodnioeuropejskiego. U nas moda na bieganie rozpoczęła się nieco później. Obserwujemy aktualnie wzrost – zarówno liczby uczestników biegów, jak i procentowego udziału kobiet. Prawdą jest, iż zagranicą w biegach bierze udział procentowo więcej pań niż w Polsce, jednak aby móc ocenić sytuację rzetelnie, warto spojrzeć na nasze krajowe i eventowe dane na przestrzeni lat. Nasze statystyki pokazują, iż z roku na rok udział kobiet w Maratonie Warszawskim rośnie. W 2019 roku stanowiłyśmy 16,5% finiszerów, w 2024 roku już 19%. Ta zmiana, powolna acz systematyczna, cieszy. Widzimy to na każdym biegu i na każdym dystansie. W tym roku na Nice To Fit You Warszawska Dycha kobiet było aż 40%, a na New Balance Biegu na Piątkę 50% – zauważa Magda Skrocka, COO w Fundacji „Maraton Warszawski”.

fot. Sportografia.pl

W Krakowie liczby wskazują na spadek udziału kobiet na wiosennym maratonie z 18% w 2023 do 16% w 2024, ale akurat Zarząd Infrastruktury Sportowej z początkiem roku ruszył z bardzo konkretnymi działaniami skierowanymi do pań. W styczniu uruchomił wspólnie z marką ASICS i Sklepem Biegacza projekt „Kobiety w biegu”. W jego ramach w zielonych plenerach Krakowa realizowane są regularne spotkania biegowe adresowane do pełnoletnich kobiet.

Bezpłatne zajęcia prowadzą doświadczone trenerki. Każdy trening poprzedzony jest spotkaniem ze specjalistką: dietetyczką, fizjoterapeutką, doświadczoną zawodniczką czy doradcą ds. obuwia biegowego. Będziemy przyglądać się efektom tej inicjatywy, bowiem długoterminowo może mieć wpływ na udział kobiet nie tylko w Cracovia Maratonie, ale również w innych krakowskich imprezach.

fot. Szymon Gruchalski/ ZIS Kraków

Na podobnym poziomie jak w Krakowie utrzymuje się frekwencja kobiet w Poznaniu, z tą różnicą, iż do mety tegorocznego maratonu w stolicy Wielkopolski dobiegło o 2% pań więcej. Wyraźnie mniej biegaczek wybiera start w Silesia Marathonie – w ostatnich dwóch latach utrzymuje się na poziomie 13%. Być może to kwestia nieco bardziej wymagającej trasy?

A jak to wygląda za granicą?

W tym miejscu warto pokazać dane z maratonów w pięciu europejskich miastach. Wybraliśmy trzy biegi, które wielkościowo są podobne do imprez w Polsce (Prague Marathon, Budapest Marathon i Vienna Marathon) oraz dwie większe (Stockholm Marathon i Frankfurt Marathon).

Wyniki naszej analizy wyraźnie pokazują, iż zagraniczne maratony przyciągają większą liczbę kobiet niż polskie. Najlepiej z tym zadaniem radzą sobie w stolicy Szwecji, gdzie odsetek uczestniczek utrzymuje się na poziomie 27%. Popularny wśród kobiet jest również bieg w Budapeszcie (25%). W ciągu ostatnich dwóch lat znacznie powyżej 20% pań znalazło się na listach z wynikami maratonów we Frankfurcie i Wiedniu.

– Zagadnienie procentowego udziału kobiet w maratonach jest interesujące i w pewnym sensie ambiwalentne. Z jednej strony wyraźnie widać, iż w porównaniu do maratonów zagranicznych występuje różnica około 6-8 punktów procentowych, czyli dla polskich marketerów i organizatorów jest to pewna przestrzeń do zagospodarowania. Z drugiej strony po co marnotrawić środki i zasoby na akcje i reklamy udziału kobiet w maratonach skoro frekwencja i potencjał kobiecego biegania jest znacząco większy na bardziej dostępnych wysiłkowo i czasowo biegach 5 km i 10 km – mówi Grzegorz Kita, ekspert z zakresu marketingu i konsultingu sportowego.

Zdaniem Kity organizatorzy powinni skupić się właśnie na zachęcaniu kobiety do startów na krótszych dystansach.

– Znacząca część komunikacji marketingowej dotyczącej biegania, zwykle racjonalnie i pragmatycznie koncentruje się na wartościach uniwersalnych i inkluzywnych: zachęcaniu do ruchu, kwestiach zdrowotnych czy socjalizacji. A dodatkowo jeszcze musi marketingowo posiadać atrybuty wiarygodności i realności osiągnięcia. Czyli można potknąć się o własne nogi próbując tworzyć przekaz zachęcający do biegania po to, aby kiedyś pokonać maraton. Maraton to zbyt wysoka półka, zbyt wyniszczająca aktywność, aby stawiać w promocji akurat na tego konia. Liczba możliwych startów rocznie, czyli swoista powtarzalność i potencjalna liczba kontaktów uczestnika z marką też jest radykalnie wyższa w kontekście krótszych dystansów – dodaje.

Półmaraton

Co ciekawe, kobiet nie brakuje na trasach największych polskich półmaratonów, ale najwyraźniej organizatorom nie udaje się zmotywować części zawodniczek do pokonania królewskiego dystansu.

fot. ZIS Kraków

W tym roku największym odsetkiem kobiet sięgającym 30% w tym roku pochwalić może się Nocny Wrocław Półmaraton. Równie dużo biegaczek rywalizowało w Nocnym Półmaratonie Praskim i Cracovia Półmaratonie Królewskim (29%), który dodatkowo może pochwalić się największym 5% skokiem udziału pań. Być może jest to efekt inicjatywy „Kobiety w Biegu”. Pozostałe dwa półmaratony – w Warszawie i Poznaniu pod tym względem nie odstają bardzo od reszty imprez.

10 km

Jeszcze więcej kobiet startuje na największych polskich biegach na 10 km. Najwięcej, bo aż 40% zgromadziła wrześniowa Warszawska Dycha towarzysząca Maratonowi Warszawskiemu. W ubiegłym roku procentowy udział zawodniczek na tej imprezie był podobny.

Bardzo popularny wśród kobiet w tym roku był Bieg Ulicą Piotrkowską (38%), w porównaniu z 2023 rokiem w łódzkich zawodach uczestniczyło ich 4% więcej. Wyraźnie niższy poziom uczestnictwa kobiet był na Biegu Powstania Warszawskiego – w ciągu ostatnich dwóch lat nie przekroczył 30%.

5 km

Bardzo ciekawie wyglądają statystyki biegów na 5 km. W tegorocznej edycji wiosennego New Balance Bieg na Piątkę kobiety stanowiły połowę uczestników, o 3% więcej niż rok wcześniej. Blisko 50% jest odsetek pań, które startują w Praskiej Piątce towarzyszącej Półmaratonowi Praskiemu.

Bardzo dużo zawodniczek startuje także w PKO Nocnym Biegu na 5. Sekretem popularności tej imprezy jest jej efektowna oprawa pełna muzyki i świateł oraz szybka trasa poprowadzona ulicami w centrum Białegostoku.

fot. Piotr Dymus

Zastanawiające jest to, iż znacznie mniej kobiet startuje w majowym Biegu Konstytucji 3 Maja wchodzącym w skład Warszawskiej Triady Biegowej. Zarówno w 2024 jak i 2023 roku odsetek pań był niższy niż 40%.

– Przy podsumowaniach tegorocznego sezonu zauważyliśmy, iż pod kątem procentowego udziału kobiet Bieg Konstytucji mocno odbiega od pozostałych wydarzeń. To interesujące zjawisko, bo na pozostałych biegach na tym dystansie doszliśmy do magicznej proporcji 50/50. Być może ma na to wpływ specyficzny termin biegu – majówka – ale bez bardziej wnikliwej analizy, nie podejmujemy się wyciągania wniosków socjologicznych – mówi Magda Skrocka, z Fundacji „Maraton Warszawski”.

Marcin Dulnik