Nie zawsze biało-czerwona. 2 maja – Święto Polskiej Flagi

Zdjęcie: 2 maja flaga narodowa biało-czerwona flaga Polski

Agencja Informacyjna: Od 2004 roku 2 maja jest oficjalnym Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Tego dnia obchodzimy także Światowy Dzień Polonii i Polaków Za Granicą. Czy wiesz, iż polska flaga nie zawsze wyglądała tak jak teraz?

Dzień Flagi – 2 maja

Dzień flagi ustanowiony został przez Sejm 2 maja 1945 r. w rocznicę umieszczenia przez polskich żołnierzy, zdobywających Berlin – ówczesna stolicę III Rzeszy, biało-czerwonej flagi na Kolumnie Zwycięstwa – Siegessäule oraz na Reichstagu (budynek niemieckiego parlamentu).

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych definiuje Flagę Polski jako prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej i proporcji 5:8, umieszczony na maszcie. Ustawa mówi, iż barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, za flagę Polski uważany jest także wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa.

Flaga narodowa: obowiązuje szacunek nie tylko w Dzień Flagi

Wyniki badań socjologicznych (przeprowadzonych w 2008 r.) dotyczących stosunku Polaków do symboli narodowych nastrajają optymistycznie, ponieważ okazywanie szacunku symbolom narodowym jest dla 94 proc. respondentów najważniejszą postawą patriotyczną, a 59 proc. ankietowanych stwierdziło, iż wywiesza polski sztandar z okazji świąt państwowych.

Barwy flagi są odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego, który stanowi orzeł biały na czerwonym polu. Według zasad heraldyki pas górny reprezentuje białego orła, a dolny czerwone pole tarczy herbowej. Koloru białego używa się w heraldyce jako reprezentację srebra. Oznacza on również także wodę, czystość i niepokalanie. Z kolei kolor czerwony jest symbolem ognia i krwi, a z cnót oznacza odwagę i waleczność.

Godło Polski jest jednym z pięciu najstarszych na świecie

„- Barwy orła i czerwieni tarczy herbowej mamy od 1295 roku, chorągiew Polski jest najmłodszą flagą w Europie – w roku 2019 celebrowaliśmy jubileusz jej stulecia, natomiast godło Polski jest jednym z pięciu najstarszych na świecie” – mówi Alfred Znamierowski, ekspert heraldyczny.

Na pierwszych flagach i sztandarach reprezentujących Królestwo Polskie widniał biały orzeł w koronie na czerwonym tle. Jan Długosz opisując przygotowania do bitwy pod Grunwaldem pisał o

„chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”.

Nie zawsze tylko biało-czerwona

Flaga Polski nie od początku była biało-czerwona. W czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów używano flagi składającej się z trzech poziomych pasów: czerwono-biało-czerwonej.

Flaga_Rzeczpospolitej_Obojga_Narodow.svg: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem)derivative work: Mikołka, CC BY-SA 2.5 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5, via Wikimedia Commons

Na nich umieszczano czterodzielny Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów o czerwonym tle zawierający dwa pola przedstawiające białego Orła w koronie, czyli symbol Korony i dwa z wizerunkiem Pogoni – herbu Litwy.

Trzy kolory polskiej flagi

Później pojawił się jeszcze inny kolor. Przed rozbiorami uznawano za barwy narodowe trzy kolory: biały, karmazynowy i granatowy. Tradycja ta wywodziła się od kolorów strojów żołnierzy kawalerii. Husaria nosiła kontusze koloru karmazynowego i żupany granatowego, a pancerni kontusze koloru granatowego i żupany koloru karmazynowego. Trójkolorowe kokardy pojawiły się jeszcze w pierwszych dniach powstania listopadowego, choć oficjalnie barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe 3 maja 1792. Podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja damy wystąpiły w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone.

Sztandar Królestwa Polskiego z sali Sejmu, wywieziony po powstaniu listopadowym przez Joachima Lelewela w latach 1830–1831. Samhanin, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons

Biało-czerwona flaga została ostatecznie uznana za barwy narodowe – ale jeszcze w powstaniu styczniowym używana była flaga trójkolorowa: biało-czerwono-granatowa. Było to odwrócenie kolorów flagi z czasów powstania listopadowego – tym razem granatowy znalazł się na dole, pod czerwonym.

Która polska flaga podoba się Wam najbardziej? Choć barwy narodowe wydają się dzisiaj ustalone raz na zawsze, jednak trójkolorowe flagi mogą być dzisiaj używane w kontekście historycznym.

https://youtu.be/2WFI-wqoeAU

Dziękujemy, iż przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Zapraszamy do lektury innych publikacji o tematyce kulturalnej, które znajdziesz tutaj. Agencja Informacyjna.

AI Kultura /EST, TO-RT/ akt. 30.04.2024