Zrównoważona, ale jednorazowa. Folia stretch w ogniu unijnych przepisów

1 dzień temu

Nowe regulacje unijne dotyczące opakowań mogą przynieść skutki odwrotne do zamierzonych – ostrzega branża przetwórstwa tworzyw sztucznych. Według Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych jednorazowe folie stretch, jeżeli są produkowane z recyklatu, wciąż stanowią najbardziej zrównoważone rozwiązanie w transporcie towarów. Wymóg ich wyeliminowania może nie tylko zwiększyć emisje CO₂, ale i podnieść koszty dla całej gospodarki.

Folia stretch kontra systemy wielokrotnego użytku

Unijny projekt Rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) zakłada m.in. ograniczenie stosowania jednorazowych folii transportowych. Zdaniem ekspertów branżowych zapis ten nie uwzględnia wyników badań środowiskowych i ekonomicznych. Przeprowadzone przez Instytut IFEU analizy cyklu życia (LCA) wykazały, iż jednorazowe folie stretch wykonane z recyklatu PCR (post-consumer recycled) mają niższy wpływ na środowisko niż ich wielorazowe odpowiedniki.

Na przykład zastąpienie folii stretch z 35-proc. zawartością PCR rękawami wielokrotnego użytku w transporcie worków cementowych zwiększa emisję gazów cieplarnianych aż o 470 proc. W przypadku zastosowania pojemników wielorazowych wzrost ten wynosi aż 1750 proc.

Nie chodzi tylko o emisje. W wielu zastosowaniach systemy wielokrotnego użytku okazują się niepraktyczne. Powodem są brak uniwersalnych rozwiązań, trudności z zabezpieczeniem ładunku, brak ochrony przed wilgocią czy logistyczna nieefektywność.

Wyższe koszty dla całej gospodarki

Równolegle z badaniami środowiskowymi przeprowadzono analizę ekonomiczną. Eksperci z RDC Environment szacują, iż obowiązkowe stosowanie opakowań wielokrotnego użytku w transporcie towarów zwiększy koszty operacyjne przedsiębiorstw w UE o ponad 4,9 mld euro rocznie. Szczególnie dotkliwy może być ten wzrost dla sektora handlu detalicznego i przemysłu szklarskiego. W tym ostatnim koszty opakowań mogą wzrosnąć choćby o 15,9 proc. wartości produktu.

Źródłem dodatkowych kosztów są nie tylko droższe opakowania wielorazowe, ale też konieczność mycia, magazynowania i organizacji logistyki zwrotnej. Dodatkowo przedsiębiorstwa zmuszone byłyby do przebudowy linii pakujących i dostosowania procesów produkcyjnych, co wiąże się z kolejnymi inwestycjami.

Wsparcie GOZ zamiast kosztownej rewolucji

Branża tworzyw apeluje do Komisji Europejskiej o wyłączenie jednorazowych folii stretch z obowiązku ponownego użycia. Jak argumentuje, są one zgodne z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), ponieważ możliwe jest ich pełne przetwarzanie i ponowne użycie jako surowca. Tymczasem propozycje zawarte w art. 29 ust. 1–3 PPWR nie tylko nie sprzyjają środowisku, ale też mogą doprowadzić do dezorganizacji rynku i wzrostu kosztów operacyjnych w całej Europie.

Jak mówi Robert Szyman, dyrektor generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych, jednorazowe folie stretch nie są problemem, ale częścią rozwiązania. Jest zdania, iż aby osiągnąć cele PPWR, nie możemy kierować się uproszczonymi założeniami. Zamiast tego potrzebujemy decyzji opartych na dowodach.

Potrzeba racjonalnego podejścia

Eksperci zwracają uwagę, iż do 2030 r. wdrożenie powszechnych systemów wielokrotnego użytku nie jest możliwe ze względu na brak technologii, infrastruktury i standardów. Firmy musiałyby utrzymywać równolegle dwa systemy pakowania – jeden dla UE, drugi dla pozostałych rynków. To mogłoby doprowadzić do chaosu logistycznego i spadku konkurencyjności unijnego rynku.

Zamiast tego branża wskazuje na potrzebę wspierania stosowania recyklatu, promowania recyklingu oraz podejmowania decyzji na podstawie pełnych analiz środowiskowych (LCA), a nie intuicyjnych założeń.