Jak motywacja i wiara w siebie wpływają na wyniki biegaczy i kolarzy? Nowe badania ujawniają 3 typy sportowców

6 godzin temu

Zdjęcie: motywacja

Najnowsze badania opublikowane w „Frontiers in Psychology” pokazują, iż kluczem do sukcesu w sportach wytrzymałościowych – takich jak bieganie i kolarstwo – są nie tylko treningi, ale też psychologia. Naukowcy z Uniwersytetu Opolskiego zidentyfikowali trzy profile motywacyjne sportowców, które wpływają na ich zaangażowanie i wyniki. Poznaj, czym różnią się „wewnętrzni wojownicy” od „poszukiwaczy nagród” i jak wiara w siebie pomaga pokonywać słabości!

Kluczowe definicje: samoocena skuteczności i motywacja w pigułce

Zanim przejdziemy do wyników, wyjaśnijmy dwa najważniejsze pojęcia z badania:

Samoocena skuteczności (self-efficacy) – to wiara w swoje możliwości wykonania zadania lub pokonania wyzwania. Przykład? Biegacz, który mimo zmęczenia myśli: „Dam radę przebiec jeszcze 5 km!”.
Motywacja wewnętrzna – chęć działania dla samej przyjemności (np. bieganie, bo sprawia radość).
Motywacja zewnętrzna – działanie dla nagród lub uniknięcia kary (np. start w maratonie dla medalu).

3 typy sportowców: który profil jest Twój?

Badacze przebadali 156 zawodowych kolarzy i biegaczy, analizując ich podejście do treningów. Okazało się, iż sportowców można podzielić na trzy grupy:

1. Wewnętrzni Wojownicy (39,7%)
Wysoka wiara w siebie + motywacja płynąca z pasji. To osoby, które trenują, bo kochają sport. Nie potrzebują medali ani pochwał – satysfakcja to dla nich pokonywanie własnych granic.
2. Poszukiwacze Nagród (29,5%)
Niska samoocena + motywacja zewnętrzna. To sportowcy, którzy koncentrują się na wynikach, uznaniu czy lęku przed porażką. Bez zewnętrznych „kopniaków” łatwo tracą zapał.
3. Wszechstronni Mistrzowie (30,8%)
Połączenie wysokiej motywacji wewnętrznej i zewnętrznej. Choć kochają sport, potrzebują też konkretnych celów (np. podium). Potrafią przetrwać choćby najcięższe treningi!

Dlaczego wiara w siebie jest ważniejsza niż talent?

Badanie potwierdza teorię Alberta Bandury – psychologa, który udowodnił, iż samoocena skuteczności to klucz do wytrwałości. Sportowcy z wysoką wiarą w siebie:

Lepiej radzą sobie ze stresem przed zawodami
Nie poddają się po kontuzjach
Częściej osiągają tzw. „flow” – stan optymalnego skupienia

Praktyczne wnioski dla trenerów i amatorów

Jak wykorzystać te odkrycia? Oto 5 porad opartych na badaniach:

Dla „Poszukiwaczy Nagród”: Stwórz system małych celów (np. poprawa czasu w 5 km), by stopniowo budować wewnętrzną motywację.
Wizualizacja sukcesu: Przed zawodami wyobrażaj sobie idealny przebieg trasy – to zwiększa wiarę w siebie.
Dziennik postępów: Notuj choćby drobne osiągnięcia (np. nowy rekord na siłowni).
Pozytywne komunikaty: Zamień „Muszę trenować” na „Chcę być lepszą wersją siebie”.
Grupa wsparcia: Otaczaj się ludźmi, którzy doceniają Twój wysiłek, nie tylko wyniki.

Warto przeczytać:

Biegasz także… głową. Rozmawiamy z psychologiem sportowym – jak trening motywacyjny wpływa na długoterminowe wyniki
„Biegaj głową” – czyli jak wykorzystać wiedzę z psychologii sportu – praktyczne techniki kontroli stresu
Mówienie do siebie podczas biegu – metoda treningu umysłu poprawiająca wytrzymałość
Wpływ biegania na zdrowie psychiczne – jak aktywność buduje poczucie własnej wartości

Czy wiek i doświadczenie mają znaczenie?

Co zaskakujące, profil motywacyjny nie zależał od stażu sportowego ani wieku. 18-letni biegacz i 60-letni kolarz mogli znaleźć się w tej samej grupie! To sugeruje, iż najważniejsze są indywidualne predyspozycje psychologiczne.

Więcej szczegółów znajdziesz w pełnej wersji badania: Frontiers in Psychology