Dla jednych ultramaraton zaczyna się już od 50 km, dla innych dopiero od magicznej bariery stu. jeżeli rozważasz swój pierwszy start na tym dystansie, dobrze wybrać bieg, który pozwoli ci poczuć klimat ultra, ale nie zniechęci od razu trudnością. Zapytaliśmy doświadczonych biegaczy o to, gdzie najlepiej przebiec pierwszy 100 km ultramaraton.
Był taki czas, w którym to maraton jawił się jako największe wyzwanie jakiego może podjąć się biegacz amator. Według wielu przesłanek mniej niż 1% ludzi na świecie pokonało kiedykolwiek ten dystans i każdy kto przebiegł maraton wie, jak wielki jest to wyczyn, jak wiele kosztują przygotowania i jak niesamowitym obciążeniem dla organizmu jest przebiegnięcie go na 100%.
Są jednak tacy, którzy patrzą poza horyzont tych 42 km, tacy których szybkie bieganie po asfalcie nie kręci, tacy, którzy biegają po lesie, górach, pętlach i spędzają na trasie długie, długie godziny. o ile jesteś jedną z tych osób, do których przemawia ultra, to ten artykuł jest dla ciebie.
Zebraliśmy odpowiedzi doświadczonych biegaczy na pytanie – gdzie przebiec pierwszy 100 km ultramaraton?
Dlaczego 100 km? Bo złośliwi mówią, iż prawdziwy ultra zaczyna się od setki. Bo każdy kto spróbował biegów ultra ma tę liczbę z tyłu głowy i już po pierwszym, krótszym ultramaratonie flirtuje z myślą o przebiegnięciu tego dystansu.
Oto krótki poradnik jaki bieg wybrać, na co zwrócić uwagę, a także lista polecanych biegów z linkami (na końcu artykułu).

DFBG i KBL – popularna pierwsza setka
– „Wybór pierwszego biegu na dystansie 100 km ma ogromne znaczenie dla doświadczeń i motywacji na dalszej drodze ultra. Najlepiej postawić na trasę, która pozwala poczuć klimat długiego dystansu, ale nie przytłacza ekstremalnymi przewyższeniami czy trudnością techniczną.
Świetnym przykładem jest KBL na Dolnośląskim Festiwalu Biegów Górskich. Dystans 110 km z umiarkowanym przewyższeniem i dużą „biegowością” terenu to idealne warunki, by sprawdzić się w ultra bez nadmiernego ryzyka przeciążenia. Dla bardziej doświadczonych, można rozważyć trasę 130 km w ramach tego samego festiwalu – to już wyzwanie z większymi wzniesieniami, wymagające lepszej strategii i siły biegowej, ale wciąż w granicach rozsądku dla ambitnych amatorów i nie tylko
Warto wybierać biegi, które oprócz wyzwania oferują świetną organizację i zaplecze – to najważniejsze przy pierwszych krokach w świecie ultra. Dolnośląski Festiwal Biegów Górskich jest pod tym względem jedną z najlepszych opcji w Polsce.”
Podobnie radzi też
który zwraca uwagę na dużo punktów odżywczych i spore limity czasowe oraz
, który z kolei na pierwszą setkę+ wybrał dystans 240km. „Nie jestem najlepszą osobą do określenia, gdzie przebiec swoją pierwszą setkę, bo swoją przebiegłem na…. Biegu Siedmiu Szczytów [240km, przyp. redakcji], co nie jest najlepszym rozwiązaniem dla osób na początku zabawy w ultra. Z perspektywy czasu jednak mogę ocenić, iż jedną z najlepszych opcji na przebiegnięcie swojego pierwszego 100 km ultra jest również znajdujący się na DFBG bieg KBL 110 km.”

Zwróć uwagę na logistykę na pierwszym 100 km ultramaratonie
– „Ultra to nie tylko sam bieg, ale też cała logistyka okołostartowa, czyli transport, nocleg i w końcu same zawody.
Z tej perspektywy najlepszym miejscem na pierwszą setkę jest Festiwal Biegowy w Piwnicznej. Przystanek kolejowy i pole namiotowe w bezpośrednim sąsiedztwie imprezy. Trasa biegu wytyczona po pętli, aż 3 punkty przepakowe i finisz w samym sercu miasteczka festiwalowego czyni ten bieg świetnym wyborem dla zawodników chcących zmierzyć się po raz pierwszy z dystansem 100km. Zarówno tych z supportem, jak i wolących przeżywać ultraprzygody solo.„
Wznosy, płasko, a może pętle?
(1 open K podczas Pomerania Ultra Trail 2024, Warta Trail 24 2025 oraz KBL 2025) – „Na pierwszą setkę polecam trasę ze wzniosem około 2500m. Według mnie to lepsza opcja niż bardziej „płaskie” trasy.
Płaskie trasy są szybsze, bardziej biegowe. Trasy bardziej pagórkowate/górzyste oferują więcej odcinków z podejściami. Te podejścia właśnie to fajne urozmaicenie biegu, daje możliwość częstej zmiany tempa biegu. Aczkolwiek trasy z większym wzniosem już potrafią nieźle wymęczyć. Trasą 100 km ze wznosem 2,5K jest Pomerania Ultra Trail.
Dobrą opcją jest też bieg w edycji „czasowej”. Na plus działa tutaj ciągła obecność kogoś wokół oraz dostępność punktu regeneracyjnego w zasadzie co kawałek. Ja polecam trailową „czasówkę” Warta Trail 24 [24 godziny, przyp. redakcji]. Wiele osób próbuje swoich sił także na Wrocławskim Ultra Przegoń Raka [12 godzin, przyp. redakcji].”
– „Jeśli chcesz przetestować swoje ultra umiejętności to polecam KBL lub ŁUT 100 [Łemkowyna Ultra Trail, przyp. redakcji]. Mała ilość przewyższeń, dużo płaskich odcinków, mało techniczne szlaki powodują iż jest to bieg w sam raz na debiut. Natomiast jeśli potrzebujesz odrobiny szaleństwa i przygody to zmierz się z trasą Ultra Chojnik.„
– „Dlaczego akurat Chudy Wawrzyniec na pierwszy 100+? Po pierwsze nasz Beskid Żywiecki ma w sobie coś magicznego. To dzikość, cisza, lasy i widoki, które wynagradzają każdy litr potu. Po drugie – atmosfera biegu. Zero nadęcia, sama najwspanialsza ekipa z pasją, a na punktach odżywczych czujesz się bardziej jak u znajomych w kuchni niż na zawodach.”

Lista polecanych biegów na pierwszy 100 km ultramaraton
- KBL 110 km, Dolnośląski Festiwal Biegów Górskich – górski ale bardzo biegowy, duże limity czasowe
- Super Trail 130 km, Dolnośląski Festiwal Biegów Górskich – dłuższy, bardziej wymagający, też na DFBG więc dobra organizacja
- Chudy Wawrzyniec 100 km – świetna atmosfera, znany festiwal
- Ultra Chojnik 102 km, Chojnik Karkonoski Festiwal Biegowy – naprawdę wymagający, dla osób z dużym doświadczeniem na krótszych ultra, 5100 m up
- ŁUT, Łemkowyna Trail 100 km – znany i lubiany, 3300 m up
- Bieg Siedmiu Dolin 100 km, Festiwal Biegowy Piwniczna
- Pomerania Ultra Trail 100 km – przyjemna ilość przewyższeń 2350 m up, na pomorzu
- Warta Trail 24 [bieg 24-godzinny]
- Ultra Przegoń Raka [bieg 12-godzinny] – miejski, bardzo krótka, asfaltowa pętla
- Bison Ultra Trail 100km – bieg po pięknych terenach Podlasia, jedynie 1260 m up
Na co zwrócić uwagę podczas wyboru pierwszej setki
Filozofie biegania są różne i różnie też można podejść do wyboru pierwszego 100 km ultramaratonu, jednakże przeglądając porady biegaczy widać kilka ważnych kwestii nad którymi powinieneś/ powinnaś się zastanowić:
- czasówka lub dystans – chcesz pokonać określoną trasę i dystans, czy może spróbujesz wykręcić co najmniej 100 km podczas 12- lub 24-godzinnego biegu?
- płasko, pagórkowato czy górsko – to wcale nie jest oczywiste, iż po płaskim będzie łatwiej, dodatkowo trasy górskie często oferują niezapomniane widoki, więc wybierz mądrze.
- logistyka – gdzie jest bieg, ile jest punktów i przepaków, co musisz zabrać i jak pojedziesz? Czy pojedzie z Tobą support, czy musisz wszystko zabrać i ogarnąć w trakcie samemu? Czy masz samochód?
- czas startu – wiele ultra zaczyna się w nocy lub nad ranem, przez co pierwsze godziny biegnie się po ciemku. Inne, jak choćby KBL mają start o 17:00, przez co biegnie się całą noc ale finiszuje się za dnia i często unika największych upałów. Spróbuj oszacować ile może zająć ci dany bieg i o której możesz ukończyć i tym samym, ile godzin biegania w nocy przed tobą.
- termin – rzecz oczywista, ale warto patrząc na wymarzony bieg nie zapomnieć o analizie kalendarza innych startów, urlopów itd. Wiele ultra odbywa się w lato, ale mamy też wiosenne i jesienne starty gdzie możesz zmagać się z mniej sprzyjającymi temperaturami.
- rozmiar imprezy – czy zależy ci tylko na przebiegnięciu tego dystansu, czy na poczuciu klimatu lub prestiżu? w tej chwili biegi 100+ km są niezmiernie liczne i na niektórych startuje kilkadziesiąt osób, a inne są częściami kilkudniowych festiwali i na ich trasach trzeba czekać w kolejkach na pierwszych podejściach.
- sprawdź wymagania – prawie wszystkie biegi w Polsce są otwarte dla wszystkich, jednakże na niektóre wymagające biegi zagraniczne obowiązuje doświadczenie – np. na Transylvania 100 km musisz mieć ukończony co najmniej jeden 60+ km bieg z 2000+ m przewyższeń.

Wybierz mądrze i baw się dobrze
Pierwszy 100 km ultramaraton to ogromne przeżycie zarówno fizyczne, jak i mentalne. Niezależnie od tego, czy wybierzesz bieg bardziej biegowy, czy górzysty, pamiętaj: to nie ma być tylko walka, ale też przygoda i euforia z przekraczania własnych granic. Wybierz mądrze, przygotuj się solidnie, a pierwsza setka na pewno zostanie z Tobą na całe życie.