Dlaczego Mistrzostwa Świata FIFA 2034 w Arabii Saudyjskiej budzą tyle kontrowersji Joe Wright •

1 tydzień temu

Jedna z najgorzej strzeżonych tajemnic międzynarodowego futbolu stała się faktem 11 grudnia, kiedy Arabia Saudyjska została gospodarzem Mistrzostw Świata FIFA mężczyzn w 2034 roku.

Kraj został ratyfikowany na nadzwyczajnym Kongresie FIFA, który odbył się wyłącznie w formie wydarzenia internetowego, dwa tygodnie po tym, jak organ zarządzający światowego futbolu uznał ją w drodze procesu oceny za jedną z najbardziej wyróżniających się ofert na mistrzostwa świata w historii.

Od dawna oczekiwano, iż Arabia Saudyjska zostanie nagrodzona turniejem. Konkurencyjne oferty nigdy nie pojawiły się na poważnie, a kiedy Australia zdecydowała się nie wystawiać własnej kandydatury w październiku ubiegłego roku, Arabia Saudyjska miała przewagę.

Jednak tak pozornie prosta decyzja może stać się jedną z najbardziej kontrowersyjnych we współczesnej historii FIFA. Biorąc pod uwagę osiągnięcia organu zarządzającego w zakresie przyznawania praw do organizacji mistrzostw świata, to już coś mówi.

Czy Mistrzostwa Świata FIFA 2034 na pewno odbędą się w Arabii Saudyjskiej?

Ponieważ ocena FIFA propozycji Arabii Saudyjskiej osiągnęła rekordowy wynik 4,2 na pięć – organ zarządzający nazwał ją „wyjątkową, innowacyjną i ambitną wizją” – w połączeniu z faktem, iż nie było żadnej oferty przeciwnej, formalnością było to, iż królestwo zostanie wybrany.

Ogłoszenie gospodarzy Mistrzostw Świata w 2030 i 2034 r. — wiemy już także o roku 2030 — miało miejsce o godzinie 15:45 czasu środkowoeuropejskiego. Następnie przemówienie wygłasza prezydent FIFA Gianni Infantino, o którym od dawna mówi się, iż popierał pomysł zorganizowania mistrzostw świata w Arabii Saudyjskiej.

Dlaczego Arabia Saudyjska jest kontrowersyjnym wyborem na gospodarza Pucharu Świata?

Agresywna ekspansja Arabii Saudyjskiej na główne obiekty sportowe, od napływu światowych gwiazd po Saudi Pro League, po Grand Prix Formuły 1, LIV Golf, kobiecy tenis i ekstrawagancje sportów walki, takie jak Tyson Fury kontra Oleksandr Usyk, oznacza udany Puchar Świata oferta od dawna wydawała się nieunikniona.

Prawdopodobne jest jednak napięcie utrzymującego się sprzeciwu podobne do tego, które towarzyszyło mistrzostwom świata w 2022 r. w Katarze.

Obawy dotyczące praw człowieka i „mycie sportowe”

Podobnie jak inne państwo Zatoki Perskiej, Arabia Saudyjska była krytykowana ze względu na łamanie praw człowieka, łamanie praw kobiet, kryminalizację homoseksualizmu, ograniczanie wolności słowa i warunki, w jakich żyją pracownicy migrujący. Organizacja mistrzostw świata i wykorzystywanie do ich promocji gwiazdy Al Nassra, Cristiano Ronaldo, przez wielu zostało uznane za kolejny przykład prania sportowego – wykorzystywania sportu jako narzędzia do promowania międzynarodowego statusu kraju przy jednoczesnym ukrywaniu jego bardziej niepokojących praktyk.

Obawy, podobnie jak w przypadku turnieju w Katarze, polegają na tym, iż FIFA zignorowała niektóre alarmy podnoszone przez takie organizacje jak Amnesty International. Oceniając ofertę Arabii Saudyjskiej, FIFA stwierdziła, iż ​​zorganizowanie tam turnieju stwarza jedynie „średnie” ryzyko dla praw człowieka, podkreślając, iż wydarzenie to ma „dobry potencjał, aby działać jako katalizator” reform. Pochwalił także „zaangażowanie Arabii Saudyjskiej w zrównoważony rozwój” i dał jasno do zrozumienia, iż ​​zorganizowanie finałów w miesiącach zimowych w kraju, aby uniknąć wysokich temperatur, tak jak zrobił to Katar, nie będzie stanowić problemu.

The @Saudi2034bid inspiruje tak wielu młodych piłkarzy swoją obietnicą #Wzrost Razem i miło było poznać niektóre z tych dzieciaków, które marzą o powitaniu świata w Arabii Saudyjskiej w 2034 roku. pic.twitter.com/UiAdh89Wlg

— Cristiano Ronaldo (@Cristiano) 5 grudnia 2024 r

Szef ds. sprawiedliwości gospodarczej i społecznej Amnesty International, Steve Cockburn, potępił tę ocenę jako „zdumiewające wybielanie potwornej sytuacji w zakresie praw człowieka w kraju”.

„Nie ma żadnych znaczących zobowiązań, które zapobiegłyby wyzyskowi pracowników, eksmisji mieszkańców lub aresztowaniu działaczy” – stwierdził. „Ignorując wyraźne dowody poważnych zagrożeń dla praw człowieka, FIFA prawdopodobnie poniesie dużą odpowiedzialność za naruszenia i nadużycia, które będą miały miejsce w nadchodzącej dekadzie. W Arabii Saudyjskiej pilnie potrzebne są fundamentalne reformy w zakresie praw człowieka, w przeciwnym razie Mistrzostwa Świata w 2034 roku nieuchronnie zostaną splamione wyzyskiem, dyskryminacją i represjami”.

W „Przeglądzie wymagań dotyczących organizacji mistrzostw świata w 2034 r.” FIFA opublikowanym 4 października ubiegłego roku wyrażenie „prawa człowieka” pojawia się 19 razy, w tym w sekcji 3.2.9, która szczegółowo opisuje wymogi w związku z deklaracją rządu, iż wszystkie kraje-gospodarze muszą zaopatrzyć.

„W ramach Deklaracji Rządowej każdy z zaangażowanych rządów proszony jest o wyrażenie swojego zaangażowania w poszanowanie, ochronę i utrzymanie praw człowieka, w tym praw pracowniczych pracowników, w związku z organizacją i realizacją konkursu oraz wszelkimi zapisami i związanymi z nim stanowiskami -działania związane z wydarzeniami, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia bezpieczeństwa, potencjalnego przesiedlenia i eksmisji, praw pracowniczych pracowników (w tym pracowników migrujących), praw dzieci, równości płci, wolności słowa i pokojowych zgromadzeń oraz ochrony wszystkich osób przed wszelkie formy dyskryminacji”, dokument przeczytany.

„Prosimy każdy z zaangażowanych rządów o wyrażenie swego zaangażowania w zapewnienie dostępu do skutecznych środków odwoławczych w przypadku wystąpienia takich naruszeń praw, w tym sądowych i pozasądowych mechanizmów składania skarg umożliwiających prowadzenie dochodzeń, karanie i naprawianie naruszeń praw człowieka”.

Ostrzeżenia o ryzyku dla pracowników migrujących

Podobnie jak w przypadku roku 2022, pomysł zorganizowania Pucharu Świata w Arabii Saudyjskiej również wzbudził obawy o dobro pracowników migrujących, którzy będą wykorzystywani do większości prac budowlanych i logistycznych niezbędnych do przygotowań do turnieju.

Arabia Saudyjska wprowadziła reformy prawa pracy w 2021 r., ale organizacje praw człowieka przez cały czas zgłaszają problemy, w szczególności dotyczące pracowników zagranicznych. Michael Page, zastępca dyrektora Human Rights Watch ds. Bliskiego Wschodu, stwierdził w raporcie z grudnia 2024 r., iż pracownicy migrujący „stają w obliczu powszechnych naruszeń praw w Arabii Saudyjskiej bez żadnego ratunku” i ostrzegł, iż Mistrzostwa Świata w 2034 r. grożą „niewyobrażalnymi kosztami ludzkimi”.

Według SportowiecFIFA nalegała, aby Arabia Saudyjska zobowiązała się do zapewnienia „godziwych wynagrodzeń” oraz „godnych warunków pracy i życia” pracownikom Pucharu Świata. Podkreślono także, iż organizatorzy będą współpracować z Międzynarodową Organizacją Pracy w celu zapewnienia zgodności z normami pracy.

Sprzeciw ze strony grup kobiecych

W Arabii Saudyjskiej kobiety zwykle mają mniejszą autonomię w zakresie swojego życia niż w wielu krajach, które wezmą udział w mistrzostwach świata w 2034 roku. Żyją w męskim systemie opiekuńczym, w którym ich codzienne życie toczy się według ograniczeń i decyzji narzuconych im przez opiekuna, którym jest zwykle mężczyzna z tej samej rodziny.

Chociaż widać pewne oznaki postępu – w 2018 r. wreszcie pozwolono kobietom chodzić na mecze piłki nożnej na żywo, a w tej chwili istnieje profesjonalna liga kobiet w piłce nożnej i dobrze wspierana reprezentacja narodowa – działacze twierdzą, iż codzienna rzeczywistość większości kobiet uległa zmianie mały. Zwolennicy zmian są zwykle traktowani surowo: w maju 29-latek Manahela al-Otaibiego został skazany na 11 lat więzienia za „przestępstwa terrorystyczne” po nawoływaniu do zaprzestania systemu opieki w mediach społecznościowych i wychodzenia bez tradycyjnego stroju.

Kolejny turniej listopad-grudzień

Choć nie są to największe obawy związane z Pucharem Świata w Arabii Saudyjskiej, kolejnym czynnikiem komplikującym jest fakt, iż turniej prawdopodobnie będzie musiał zostać przeniesiony na listopad i grudzień 2034 r., aby uniknąć ekstremalnych upałów latem.

Z tego samego powodu finały w Katarze w 2022 r. odbyły się późną jesienią i wczesną zimą na półkuli północnej, co wiązało się z koniecznością długiej przerwy w krajowym kalendarzu piłkarskim, zwłaszcza w całej Europie. Podczas gdy inne ligi na całym świecie muszą częściej radzić sobie z tego rodzaju starciami w terminarzu – wiele lig w Ameryce Północnej i Południowej rozgrywa się w ciągu roku kalendarzowego, więc Puchary Świata zawsze były w tym względzie problemem – zakłócenia spowodowane harmonogramem meczów Kataru finałów było znaczące, biorąc pod uwagę liczbę ogólnoświatowych konkursów krajowych, których to dotyczyło, i fakt, iż organizatorzy nie byli do tego przyzwyczajeni. Dodatkową komplikacją jest nowy model FIFA obejmujący 48 drużyn, co oznacza dłuższy turniej niż w formacie 32 uczestników, który odbył się w Katarze.

Choć nie ma jeszcze żadnej gwarancji, iż turniej odbędzie się w listopadzie i grudniu 2034 r., z pewnością wydaje się to prawdopodobne, biorąc pod uwagę, iż temperatury w miesiącach letnich na pustyni w Arabii Saudyjskiej regularnie przekraczają 43 stopnie Celsjusza.

Czy organizacja Pucharu Świata może przynieść zmiany w Arabii Saudyjskiej?

Wiele organizacji pozarządowych i grup charytatywnych z pogardą wyraża się o pomyśle, iż przyznanie Arabii Saudyjskiej Pucharu Świata może spowodować znaczące reformy, ale w rzeczywistości leży to w centrum argumentacji tego kraju, dlaczego chce być gospodarzem wydarzenia.

Mohammed bin Salman, książę koronny kraju, stał na czele polityki zwanej Wizja 2030 pomysł polega na promowaniu i wzmacnianiu pozycji politycznej Arabii Saudyjskiej za granicą, uspokojeniu zmieniających się postaw młodszego pokolenia i poprawie jej reputacji w zakresie praw człowieka, a wszystko to przy jednoczesnym zachęcaniu do większych inwestycji prywatnych, aby zmniejszyć zależność kraju od lukratywnego, ale niestabilnego przemysłu paliw kopalnych.

Sport stanowi znaczącą część Wizji 2030, o czym świadczą ogromne wydatki królestwa na wystawne wydarzenia – Grand Prix F1 w Jeddah, finały WTA, najważniejsze walki bokserskie – oraz wykupywanie udziałów w sportach takich jak golf i tenis, a także inwestycje w Saudyjskiej Pro League. Mistrzostwa Świata w 2034 r. byłyby pod tym względem szczytem Wizji 30.

Gdzie odbędą się Mistrzostwa Świata FIFA 2030?

FIFA ogłosiła w październiku 2023 r., iż Mistrzostwa Świata Mężczyzn w 2030 r. odbędą się w sześciu krajach, aby uczcić setną rocznicę turnieju.

Maroko, Portugalia i Hiszpania są oficjalnymi gospodarzami, a ich wspólna oferta została zatwierdzona w zeszłym roku przez Radę FIFA jako jedyny kandydat. Jednak mecze odbędą się również w Urugwaju, Argentynie i Paragwaju, a stolica Urugwaju, Montevideo, będzie gospodarzem „wyjątkowej ceremonii obchodów stulecia”, aby uczcić 100. rocznicę pierwszego Pucharu Świata, który odbył się w tym kraju Ameryki Południowej w 1930 r.

Gospodarze Mistrzostw Świata FIFA: lista państw wszechczasów

Puchar Świata mężczyzn odbywa się co cztery lata od 1930 r., z wyjątkiem 12-letniej przerwy między 1938 a 1950 r. spowodowanej drugą wojną światową.

Rok Zastępy niebieskie) Zwycięzcy
1930 Urugwaj Urugwaj
1934 Włochy Włochy
1938 Francja Włochy
1950 Brazylia Urugwaj
1954 Szwajcaria Niemcy Zachodnie
1958 Szwecja Brazylia
1962 Chile Brazylia
1966 Anglia Anglia
1970 Meksyk Brazylia
1974 Niemcy Zachodnie Niemcy Zachodnie
1978 Argentyna Argentyna
1982 Hiszpania Włochy
1986 Meksyk Argentyna
1990 Włochy Niemcy Zachodnie
1994 Stany Zjednoczone Brazylia
1998 Francja Francja
2002 Japonia, Korea Południowa Brazylia
2006 Niemcy Włochy
2010 Republika Południowej Afryki Hiszpania
2014 Brazylia Niemcy
2018 Rosja Francja
2022 Katar Argentyna
2026 USA, Meksyk, Kanada
2030 Maroko, Hiszpania, Portugalia*
2034 Arabia Saudyjska

*Trzy mecze odbędą się w Argentynie, Paragwaju i Urugwaju

Idź do oryginalnego materiału